Een eerbetoon van 32 meter aan de overwinning op Rhodos
Het ongeveer 32 meter hoge beeld stond aan de monding van de haven van het eiland Rodos. Het werd gebouwd tussen 305 en 292 v.Chr. door Chares van Lindos. Waarschijnlijk is het beeld een eerbetoon aan de overwinning van Rhodos in 305-304 v.Chr. Sommige andere bronnen vermelden 294-282 v.Chr. als bouwjaren. Het beeld werd gebouwd om te vieren dat Rhodos de belegering had doorstaan. Met het materiaal dat werd achtergelaten door de belegeraar Demetrius werd het beeld gebouwd.
Het beeld is de beschermgod van de stad, de zonnegod Apollo, onder de naam Helios.
Ongeveer rond 227 v.Chr en 224 v.Chr. zou de Kolossus van Rodos vernield zijn door een aardbeving. De brokstukken van het beeld hebben ongeveer 9 eeuwen bij de haven in zee gelegen, tot de Arabieren het eiland in 654 n. Chr. veroverden. Volgens een legende waren er 900 kamelen nodig om de bronzen restanten van het beeld van Aleppo naar Syrië te vervoeren. Er is nooit iets teruggevonden van de restanten, wat de mythe rondom de Kolossus van Rhodos versterkt.
Deze tekening geeft goed weer hoe groot dit imposante beeld was ten opicht van bijvoorbeeld een schip uit de haven van Rhodos.
Een legende verhaalt dat het beeld wijdbeens boven de haven stond en dat schepen onder de benen doorvoeren. Het idee van een een Kolossus met gespreide benen ontstond in de Middeleeuwen die in 1395 werd verspreid door een Italiaanse bezoeker van de stad. Hij was van mening dat waar het de rechtervoet van de Kolossus had gestaan waar zich in die tijd het ronde kerkje van St. Johannes ‘van de Kolossus’ stond. Dit is echter hoogst onwaarschijnlijk gezien de hoogte van het beeld en de breedte van de havenmonding. De brokstukken van de Kolossus van Rhodos zouden dan trouwens de haven hebben geblokkeerd.
Het is aannemelijker dat er wel een beeld was, maar niet wijdbeens over de monding en waarschijnlijk kleiner ergens in de buurt van de haven. Geen enkel ander beeld of bouwwerk die in de Griekse oudheid is gebouwd versterkt de mogelijkheid dat men toen al instaat zou zijn zo’n groot beeld te kunnen maken van brons. Het beeld stond eventueel bij de Heliostempel die meer landinwaarts lag. Er zijn restanten gevonden bij opgravingen die duiden op een tempel. En volgens overleveringen zou de Kolossus ook huizen hebben verwoest toen het instortte. Er zijn geen enkele restanten gevonden van het standbeeld. Ook geen schetsen, mallen of kleinere schaalmodellen.
Wat in ieder geval is overgebleven van de Kolossus van Rodos vinden we terug in de Nederlandse taal, namelijk de woorden ‘kolos’ en ‘kolossaal’ overgehouden.