Great Barrier Reef

Het zijn kleine, ongewervelde zee­diertjes, maar geen ander levend wezen heeft zo’n groot bouwwerk afgeleverd als zij. In 25 miljoen jaar bouwden zij voor de noordoostkust van Australië een scherphoekige barrière van meer dan 2600 kilometer lengte en 900 eilanden: het Great Barrier Reef, een ko­raalrif met het oppervlak van Groot Brittannië, ongeveer 344.400 vierkante kilometer. En dit rif weer is een com­plete onderwaterwereld op zich.

De bouwmethode is eenvoudig. De kleine poliepen scheiden het met de voeding opgenomen kalk weer uit en creeren zo een houvast in het be­wegende water, een buisachtig skelet. Veel van deze kleine buisjes bouwen samen dan een koraalschot en vele koraalschotten uiteindelijk weer een koraalbank. En in een paar miljoen jaar kan een koraalbank enkele hon­derden meters groeien, zoals dat aan de kust van de Australische regio Queensland is gebeurd.

Bij het Grote Barriererif, zoals de Nederlandse vertaling luidt, gaat het striktgenomen om ongeveer 3000 aparte riffen, die echter zo dicht op elkaar staan, dat ze voor grotere schepen een onoverzichtelijke barrière vormen.

De schitterende ondergrondse wereld vol vissen en koraal van The Great Barrier Reef

Een paradijs voor vissen

Het is niet alleen het grootste bouw­werk op aarde, het is zondermeer ook het kleurigste. Afhankelijk van de soort poliepen en het vervalstadium van het koraal neemt het rif allerlei kleuren aan. Het blauw en bruin komt voornamelijk van de veel voorkomende Hertshoorn­koralen. Voor stralend wit zorgen de Steenkoralen, voor roze en paars de bloemenachtige Waaierkoralen. Voor een plaats aan een afgestorven koraalrif concurreren paarse kalkalgen, bonte bloemendiertjes, gele boorzwammen en hele tapijten van groene algen. Om zich in het bonte gewoel goed to kun­nen camoufleren, hebben de meeste aan het rif levende zeeslakken en vissen een kleurrijk uiterlijk aangenomen, de sol­daatvis met zijn brede muil bijvoor­beeld een “uniform” van blauwe strepen op een gele achtergrond.

Zoölogen noemen het voortdurend veranderende, groeiende en bewegen­de Great Barrier Reef niet ten onrechte het grootste levende wezen op aarde. Over zijn hele lengte van 2600 kilo­meter vist ‘het’ met vangdraden en zuigarmen naar buit, slingert het tenta­kels om kleine dieren, slaat het met toeklappende moordenaarsmuil naar vissen, delen poliepen een verse vangst met collega’s van dezelfde koraalkolo­nie. Marinebiologen telden aan het rif rond de 300 koraalsoorten, 4000 mos­selsoorten en meer dan 1500 soorten vissen, waaronder reuzenroggen, ham-en en de grote zwarte Marlijn.

Ook boven de waterspiegel heeft het Great Barrier Reef zijn verras­singen. Tot het rifgebied behoren on­geveer 600 paradijselijke eilanden en eilandjes, voor een deel ondergelopen vasteland, deels door koralen gevormd, die door de lucht verweerden en tot zand verpulverden, en tenslotte genoeg voedingsbodem vormden voor kokos­palmen en andere tropische gewassen. Een groot deel van de eilanden is voor toerisme geschikt gemaakt. Vele eilan­den beschikken over witte, beschutte badstranden. Allemaal zijn ze een ideale uitvalsbasis voor snorkelaars en duikers. Op enkele van de eilanden kan men wandeltochten door regenwoud maken. Er zijn meerdere campings­plaatsen, maar ook luxueuze hotels.

Een bijzonder gevaar bedreigde het Great Barrier Reef door de Aziatische vissers, die het rif al meer dan dertig jaar systematisch afvissen. Australië voerde daarop strenge vangstverboden uit, die vanaf 1938 steeds uitgebreid werden. Inmiddels staat 98% van het koraalrijk als “Great Barrier Reef Mari­ne Park” onder natuurbescherming. Het is het mooiste maritieme natuur­reservaat op onze aardbol.